All posts by amit

Exploring NotebookLM: AI Conversations & Insights

Instead of focusing just on bigger and better models, (which they are working on anyway with Gemini!) - Google is also coming up with interesting test cases for LLMs.

I have been looking at NotebookLM as an interesting idea – they allow me to set up a bunch of documents, text and PDF files, links etc as my sources and then ask questions on that knowledge. It provides answers with references to the right source with all other advantages of LLM like language style, variations of sentences, professional or casual tone etc. All of this remains personal in my own account. Really fantastic if you want to quickly find big ideas, common themes from a bunch of research papers, blog posts etc.

But recent update to NotebookLM is extremely intriguing! They can now generate audio deep-dive into the topic and create a lively conversation between two hosts generated by AI! I had to try it on one of my earlier blog posts and see how it will perform, especially given the fact that it is based on a Marathi album. It performed very well on some of these aspects:

  • Liveliness of the conversation, voices feel natural enough and interesting with proper pauses in conversation etc. Really great!
  • Good summary of the topic.

However it stumbled on some specific issues with my task:

  • It could not pronounce the names and song names properly, although it did okay on some more famous words/people.
  • It made a factual error - It said Ga. Di. Ma. is another name for P. Sawalaram! 🤦

It will be great if it could produce this conversation in native Marathi, but the model can only improve from here and I believe this is already a great start and an excellent use-case!

Listen to this conversation and decide for yourself!

Leave a comment below if possible!

तोच मी

तोच मी — एक संगीत पर्वणी

श्रीधर फडके यांचे नाव न ऐकलेला मराठी माणूस सापडणे ही गोष्ट अशक्यच आहे. सॅन डिएगोच्या रसिक श्रोत्यांना आत्तापर्यंत २-३ वेळा तरी त्यांच्या कार्यक्रमाचा आस्वाद घेण्याची सुवर्णसंधी मिळालेली आहे. श्रीधरजींनी अनेक लोकप्रिय चित्रपटांना आणि गीत संग्रहांना संगीत दिले आहे. पण गेल्या अनेक वर्षांमध्ये मात्र रसिकांना श्रीधरजींकडून नविन संगीत ऐकायला मिळाले नव्हते. त्यामुळेच त्यांचा नविन गीतसंग्रह येतो आहे ही बातमी मिळाल्यावर ते रसिकश्रोते त्याची आतूरतेने वाट पहात होते. दसऱ्याच्या मुहूर्तावर म्हणजेच २४ ऑक्टोबर ला तोच मी हा गीतसंग्रह प्रसिद्ध झाला. अतिशय सुमधुर आणि आशययुक्त अश्या ९ गाण्याच्या या पुष्पगुच्छाची रसिकांना जणू भेटच मिळाली. त्यामधील गाण्यांबद्दल हा एक छोटासा लेख!

तोच मी

"तोच मी" ही कवी सुरेश भटांची कविता श्रीधरजींनी वाचली होती. अप्रतिम अश्या या कवितेच्या फक्त चार ओळीच सुरेशजींनी लिहिल्या आहेत –

तू कधी वेणीत फूल खोवतेस ना? तोच मी!

अन् कधी गोऱ्या हातांना मेंदी लावतेस ना? तोच मी!

तू कधी डोळ्यात काजळ घालतेस ना? तोच मी!

आणि न्हाल्यावर दरवळतेस ना? तोच मी!

या ओळींची श्रीधरजींनी यमन रागात चाल बांधली आणि पूर्ण गाणे बनवण्यासाठी युवा कवी मंदार चोळकर यांच्याकडून काही अंतरे लिहून घेतले. त्यामधील दोन अंतरे या गाण्यामध्ये समाविष्ट केलेले आहेत. आणि खरोखरच या गाण्यात सुरेशजी कुठे थांबतात आणि मंदारजी कुठे सुरू होतात तेच कळत नाही. या गीताची हळूवार अशी चाल श्रीधरजी स्वत:च गायले आहेत. गाण्यातल्या "तोSSच" या शब्दामध्ये श्रीधरजींनी स्वरांचा जो प्रवास घडवला आहे तो खुपच छान आहे.

रमेना गमेना

आर्या आंबेकर, श्रीधर फडके, प्रविण दवणे

श्रीधजींनी हे गाणे खरे तर प्रविण दवण्यांकडून आशाताई भोसले यांच्याबरोबरच्या एका गीतसंग्रहासाठी बनवलेल्या चालीसाठी लिहुन घेतले होते. पण काही कारणाने त्यावेळी हे गाणे या संग्रहामध्ये समाविष्ट करता आले नव्हते. तब्बल दहा वर्षांनंतर श्रीधरजींनी हे गाणे आता आर्या आंबेकरच्या आवाजात आपल्या समोर आणले आहे. आर्याने हे गाणे कमालीचे गायले आहे आणि ते ऐकल्यावर श्रोत्यांना नक्कीच आशाताईंची आठवण येते.

मंत्र हा स्मरून घे

हे गाणेही प्रविण दवण्यांच्याच लेखणीतून उतरले आहे. नविन आव्हाने पेलण्यासाठी आपणाला जागे करणारे आणि स्फूर्ती देणारे असे हे गीत आहे. सैन्याच्या कवायतीच्या तालावर (foxtrot) असणारे हे गाणे श्रीधरजींनी स्वत: खूपच सुंदर गायले आहे.

दिवसा ढवळ्या प्राण सखा

ही कविता म्हणजे गदिमांनी लिहिलेले एक अपूर्ण लोकगीत आहे. श्रीधरजींनी त्याच्या पुढच्या ओळी शांताबाई शेळके यांच्याकडून लिहून घेतल्या. लहानपणी अनुभवलेली बैलगाडीची सफर, ढवळ्या आणि पवळ्या यांच्या घुंगरांचे आवाज, शेतं, औत अशी सगळी स्म्रुतीचिन्हे आपल्याला पुन्हा एकदा जुन्या दिवसांच्या आठवणीत घेऊन जातात. मधुरा दातार यांनी हे गाण्ं अस्सल गावरानी ठसक्यात गायलं आहे!

दारी टक टक

अवखळ अश्या शब्दांची ही लावणी प्रविण दवण्यांनी श्रीधरजींच्या चालीवर लिहीली आहे. अस्सल लोकगीतांची लक्षणे — म्हणजे साधे सोप्पे बोलीभाषेतले शब्द, "अय्या", "इश्श"

असे उद्गार, ढोलकी आणि बाजापेटीची संगत, गायिकेबरोबर समूहगायकांच्या (chorus) शब्दांची पेरणी — हे सर्व या गाण्यामध्ये आपल्याला अनुभवायला मिळते. लावणीचा हा गोडवा आपल्यापर्यंत पोचवला आहे तो शरयू दाते यांनी.

दिडदा दिडदा

या गाण्याचीही चाल श्रीधरजींना आधी सुचली आणि त्यावेळी त्यामध्ये "दिडदा दिडदा"असे शब्द (dummy words) त्यांच्या मनात आले. कदाचित केशवसुतांची "सतारीचे बोल" ही कविता त्यांना स्मरली असावी! त्या चालीवर आणि "दिडदा दिडदा" या शब्दांना घेऊन संदीप खरे यांनी हे गाणे रचले. हे गाणेही शरयू दाते यांनीच गायले आहे. विशेष म्हणजे या गाण्यात खूप सतारींचा वापर केलेला आहे.

(गंमत म्हणजे - बा. भ. बोरकर यांचीही एक कविता आहे ज्यामध्ये "दिडदा दिडदा" असे शब्द आहेत. त्या कवितेचे शीर्षक काय असेल बरे? विचित्र वीणा!)

षड्ज ज्याच्या कंठातून

Shadja Jyachya Kanthatun
श्रीधर फडके, शिल्पा पुणतांबेकर, श्रुती विश्वकर्मा, प्रविण दवणे

प्रविण दवण्यांचा "आर्ताचे लेणे" हा एक सुप्रसिद्ध काव्यसंग्रह आहे ज्यामध्ये ही सुंदर कविता आहे — "षड्ज ज्याच्या कंठातून मैफीलीत मोहरे, त्याचेच रे गाणे खरे!" या कवितेला शास्त्रीय संगीतावर आधारित अश्या या सुंदर चालीमध्ये श्रीधरजींनी बांधून अजरामर केले आहे. शिल्पा पुणतांबेकर आणि श्रुती विश्वकर्मा यांनी हे गाणे गायले आहे. या गाण्यामधील आलाप आणि ताना त्या दोघींनी खूपच सहजपणे घेतल्या आहेत.


तर असा हा सर्वांगसुंदर गीतसंग्रह आपल्याला Youtube, Soundcloud वर ऐकता येईल आणि नीलम ऑडियो आणि व्हिडीओ यांच्याकडून विकतही घेता येईल. रसिकांनी अश्या अभिजात संगीताला जरूर प्रोत्साहन द्यावे हीच विनंती!

एका गोरज घडीला

एका गोरज घडीला
चंद्र आणिला घरात
आणि काजळून गेले
सारे आकाश क्षणात

रातराणीचा सुगंध
साऱ्या गावात दाटला
कसा फांदी फांदीवरी
दंगा वाऱ्याने मांडला

तुझ्या स्वप्नील डोळ्यात
लक्ष चांदणी उत्सव
तुझ्या ओठांनी टिपले
माझ्या डोळ्यातील दव

मागे वळायचे नाही
रागे / धागे जोडायचे फुला
शुभ मुहूर्ताचे क्षणी
दिवा पाण्यात सोडला

कवी – अरुण सांगोळे
गायक – पं श्री सुरेश वाडकर
संगीत – श्रीधर फडके
ताल – दादरा

तेजोमय नादब्रह्म

ऐसे गावे गीत

ऐसे गावे गीत सुस्वरे
ऐसे गावे गीत सुस्वरे
तन मन व्हावे तल्लीन हो
मालकंस हा सुभग सूरमय
रसमय व्हावे जीवन हो
ऐसे गावे गीत सुस्वरे

राग सुरांचे साज लेवुनी
लय तालांची साथ घेवुनी
शब्दही यावे नटूनि थटूनि
अवचित व्हावे मीलन हो

सूर चेतना, सूर प्रेरणा
सूर प्रार्थना, सूर भावना
सुरेश्वराची सूर वंदना
सुखकर व्हावे अभिजन हो

कवी – श्री नितीन आखवे
गायिका – सौ आरती अंकलीकर – टिकेकर
संगीत – श्रीधर फडके

निर्विवाद है, निर्विकार है

निर्विवाद है, निर्विकार है,
निर्विकल्प है, निरामय है
शामरुप है, शांतरुप है,
बोधरुप है, देवरुप है
ब्रम्हराम है, कर्मराम है,
अध्यात्मराम है, कैवल्यराम है
निजानंद है, चिदानंद है,
सदानंद है जो
वोही राम है
ब्रम्हराम है, कर्मराम है,
अध्यात्मराम है, कैवल्यराम है ।।

१)सत्यकी जो देवता है,
प्रेमका अभिधान
श्रद्धकी जो धारणा है,
भक्तीका अभियान
सद् विचार है, सदाचार है,
सद् विवेक है, सद् वचन है
ब्रम्हराम है, कर्मराम है,
अध्यात्मराम है, कैवल्यराम है ।।

२)शस्त्रका संयम है जो,
शास्त्रका अभिमान
प्रिथ्वीकी जो संस्क्रिती,
त्रैलोक्य का अवधान
शूर मन है, ग्यान धन है,
निरंजन है, अमितगुण है
ब्रम्हराम है, कर्मराम है,
अध्यात्मराम है, कैवल्यराम।।

३)दीनका उद्धरण है जो,
परम करुणाधाम
दुष्टमर्दन सर्वजीत जो,
विश्वका विश्राम
तनयोत्तम है, नरोत्तम है,
नृपोत्तम (न्रिपोत्तम) है, सर्वोत्तम है
ब्रम्हराम है, कर्मराम है,
अध्यात्मराम है, कैवल्यराम है।।

कवी – संजय उपाध्ये

Spleeter – Practical use of Machine Learning

Came across this brilliant piece of software called spleeter from Deezer which is a music streaming company.

We all are aware of how modern sound studio recording consists of numerous audio sources - vocals, guitars, piano, bass, drums, other percussions, synths. These sources are recorded separately, edited digitally and mixed together to provide a single recording. The production recording has multiple channels, but these channels are only for spatial separation for audio reproduction (Left, Right, Front, Rear etc.). But once the track is "flattened", it becomes very difficult to separate these sources from the track. This separation has many applications - simplest ones that come to mind are generating karaoke tracks for practicing the vocals or piano track for learning how to play it easily etc.

This is where this new piece of software comes into play! On the outset, it looks like a simple python based software, but it is powered by Google's TensorFlow machine learning framework and it leverages pre-trained models for separating 2, 4 or 5 stems (sources). You just give it the original track and a few command line arguments (basically how many sources do you want to identify) and it gets busy and produces its output.

I just used this on a random audio track (well semi-random, because it has to be an A. R. Rahman track 🙂 ). I thought that the software would not work so well on the heavily engineered and processed soundtrack. But I am positively surprised with the results. Check out how the output looks on 2stem , 4step and 5 stem separation!

(If the embedded players below do not work, click here to go directly to the demo)

Update (July 2021) - I now have a complete website where you can separate tracks yourselves and listen to them. You can also listen to the tracks that other people have separated and shared.

लाभले आम्हास भाग्य बोलतो मराठी

लाभले आम्हास भाग्य बोलतो मराठी
जाहलो खरेच धन्य ऐकतो मराठी
धर्म , पंथ , जात एक जाणतो मराठी
एवढ्या जगात माय मानतो मराठी

आमुच्या मनामनात दंगते मराठी
आमुच्या रगारगात रंगते मराठी
आमुच्या उराराउरात स्पंदते मराठी
आमुच्या नसानसात नाचते मराठी

आमुच्या पिलापिलात जन्मते मराठी
आमुच्या लहानग्यात रांगते मराठी
आमुच्या मुलामुलीत खेळते मराठी
आमुच्या घराघरात वाढते मराठी

आमुच्या कुलाकुलात नांदते मराठी
येथल्या फुलाफुलात हासते मराठी
येथल्या दिशादिशात दाटते मराठी
येथल्या नगानगात गर्जते मराठी

येथल्या दरीदरीत हिंडते मराठी
येथल्या वनावनात गुंजते मराठी
येथल्या तरुलतात साजते मराठी
येथल्या कळीकळीत लाजते मराठी

येथल्या नभामधून वर्षते मराठी
येथल्या पिकांमधून डोलते मराठी
येथल्या नद्यांमधून वाहते मराठी
येथल्या चराचरात राहते मराठी

पाहुणे जरी असंख्य पोसते मराठी
आपुल्या घरात हाल सोसते मराठी
हे असे कितीक खेळ पाहते मराठी
शेवटी मदांध तख्त फोडते मराठी

कवी - सुरेश भट
संगीत - कौशल इनामदार

What is taking up your Google storage

As you know Google counts your photos, gmail and drive storage as a single bucket now and it is sometimes hard to find where all the big files are. The place to find your current storage is this: https://drive.google.com/settings/storage

Here are some tips to find the big items from each individual service:

  1. Google drive - Visit http://drive.google.com/#quota and it will open all files in your drive nicely sorted in descending order of their size. Delete / Save off the top few items and you are done.

If you (like me) are logged in to multiple google accounts at the same time and it opens a different account when you visit that link, you can just click on the top right link on the page to switch the google account. You can also access that above link from Incognito browser and use the new credentials on that page.

  1. Gmail - In the search bar type: "size:10MB" or "larger_than:10MB" It will find conversations which consume more than 10 MB.
    There is an undocumented search operator to search for older email, you can try that to find emails larger than 10 MB and older than 1 year "larger_than:10MB older_than:1y"

  2. Photos - If you upload photos at high quality (not original quality!), they are not counted against your quota. Google photos allows unlimited storage for high quality photos! I will update this post to find current photos which are counted against your storage quota.

Sad demise of Narendra Dabholkar

It was saddening to know that anti-superstition crusader Narendra Dabholkar was shot dead in Pune yesterday. Dr. Dabholkar had worked tirelessly in fighting against superstition. He founded the Maharashtra Andhashraddha Nirmoolan Samiti, wrote several books, had given countless talks against these practices and worked really hard in tabling anti-superstition and black magic bill in Maharashtra Assembly.

Here are some videos of Dr. Dabholkar to give a glimpse into his personality and work:


Why doesn't amazon allow me to add a donation to some charity when the items that I want to buy qualifies for "Free super saver shipping", but do not quite add up to $25. It makes me search for some other junk item that I don't want just to qualify for free shipping.

Quora answers “Brilliant” problem

Came across this question on Quora (Quora is an infinite time sink BTW!) The original question is at https://brilliant.org/i/ge9jJs/

Wonder why people post puzzle-type questions on Quora!

Anyway, the highest ranked answer gives a nice way to approach the problem. I would not be able to think that way and just used the brute-force:
Here is the ruby code to solve it:

def testit(a)
  (x,y,z)= a/100%10,a/10%10,a%10
  return a == x*x+y*y+z*z + 543
end

q=(111..999).select{|q| testit(q)}
q.reduce(:+)

The answer is 2626, the last 3 digits being 626.

HTML5 Up and Running

HTML5 Up and RunningHTML5 Up and Running is Mark Pilgrim's book on HTML5. The entire text of the book is also available at DiveintoHTML5.org. Just like the other books written by Mark (Dive into Python, Greasemonkey Hacks), this book will serve as a very comprehensive introduction to the topic.

The book begins with history of HTML specification starting from conversations on www-talk mailing lists to formation of W3C and to WHAT Working Group. Then it moves on to Feature Detection, high level view of new features - canvas, video, Storage, Web Workers, Geolocation. The next chapter is a dive into details of the Document elements, new semantic elements. The next few chapters cover in detail each of the new features - Canvas, Video & Audio, Geolocation, Local Storage, Offline applications, Form semantics, Microdata. Each of these later chapters can be read stand-alone without depending on others.

There are some open source projects mentioned in the book - Modernizr for HTML5 feature detection, geo.js for smoothing out differences over gelolocation APIs. These pointers should be of great value to developers.

The book website is itself a great study in HTML5 with its very detailed attention to live examples, typography. Great work by Mark once again and kudos to O'Reilly for allowing full version (which is in fact more up-to-date than the printed book) online and also for selling the ebook in DRM free formats!

Disclaimer: I am writing this post as a part of Blogger Review program. I am not being paid to write this review. But I received the ebook free for doing this.

twitter auto refresh

Google chrome - CTRL+SHIFT+J to open javascript console. Type the following line there...

function updateIT(){$('#new-tweets-bar,.new-tweets-bar').click();setTimeout(updateIT, 1000);}updateIT();

Update: Here is a small extension if you are on google chrome (or using Firefox with greasemonkey installed).

Update (2013-01-15): Playing with twitter is a cat and mouse game! Here is what works as of today:
window.setInterval(function(){$(".js-new-tweets-bar").click();},10000);

Update (2019-03-22) : To hide promoted tweets use this:

$("div[data-promoted=true]").hide();

Google Finance bookmarklet

I use Google Finance to track stock/fund portfolios. Many of these portfolios track some investment policies and I enter the actual trades in there too. But the portfolios keep showing the old (i.e. closed) positions in the table making it look cluttered. I checked on their product blog/forum and this seems to be requested by some people (and ignored). Here is a small bookmarklet which will do this. You will need to drag the link to your bookmarks bar (Tested only with google chrome). Next, when you are on the google portfolio page, just click on the bookmark and it will hide all the closed positions! Woohoo!

Drag this link to Bookmarks bar: GFinance: Hide Closed Positions

P.S. If there is interest, I can turn this into a google chrome extension (greasemonkey) so this gets done automatically when you go to google portfolios page.